Czy "ciemne" Średniowiecze?




Wielu ludzi twierdzi, że Średniowiecze było ciemne i zacofane. Czy tak jest w rzeczywistości?

Jeśli chodzi o edukację średniowieczną, to powszechnie się twierdzi, że był totalny analfabetyzm. Nie jest to do końca prawdą, ponieważ dzieci śpiewania po łacinie psalmów uczono w miejscowych plebaniach, klasztorach. Księża uczyli dzieci obojga płci, najpierw na pamięć, a potem pokazywano litery. Dzięki tej metodzie nauczania dzieci szybko uczyły się czytania jak i pisania.

Błędem powszechnym jest uznawanie kobiety jako tak zwanej kury domowej, która miała siedzieć w domu zajmując się dziećmi i domem. Tak było dopiero w wieku XVIII i XIX - istotnie kobieta wtedy zajmowała się domem i dziećmi. Ale w średniowieczu kobiety często były lepiej wykształcone od mężczyzn, którzy woleli łuk i kuszę oraz zajmowanie się rolnictwem. W Polsce w XIV wieku bogatsze szlachcianki posiadały własne biblioteczki.
Dla ciekawości dodam, że dużo kobiet w XIV wieku w średniowiecznej Francji napisało liczne psałterze, modlitewniki a także ponad sto podręczników na temat wychowania dzieci.
Podręczniki te, jak i wiele innych książek napisanych w tamtym okresie – były często anonimowe. Panował wówczas teocentryzm (Bóg w centrum zainteresowania) i wszystko, co ludzie wtedy tworzyli, miało według założeń służyć chwale Boga, a nie chwale autora.

W Polsce w XIV wieku też uczono dzieci czytania i pisania, może nie wszędzie i nie tak powszechnie, ale uczono.

Nagle się okazuje też, że epoka średniowieczna była pełna pomysłów i wynalazków. Koniom zakładano homonta, aby mogły dźwigać większe ciężary, budowano młyny wodne, budowano zamki, kościoły, w kościołach powstawały organy. Same kościoły powstawały w stylu gotyckim i romańskim.

W okresie Średniowiecza powstał mechaniczny zegar, pozwalający bardziej precyzyjnie odmierzać upływający czas.

W XV wieku powstała też pierwsza prasa drukarska. Wcześniej wszystkie księgi były przepisywane ręcznie, co zajmowało bardzo dużo czasu.

W Średniowieczu również powstały armaty. Jeszcze proste, niedoskonałe… Pojawiły się one już w Bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku.
Stworzono tzw. pawężkę jeździecką – małą tarczę, która była osłoną dla jadącego konno rycerza.

W 1364 roku, za panowania króla Kazimierza Wielkiego powstał pierwszy uniwersytet w Polsce (późniejszy Uniwersytet Jagielloński).