Rogóźno Wieś

Rogóźno

Historia tej wsi rozpoczyna się już w okresie średniowiecza, na początku XIV wieku, podczas panowania Zakonu Krzyżackiego. Założenie było takie, aby powstało tu miasto o nazwie Roggenhausen. Na początku XIV wieku Krzyżacy postanowili wybudować kościół pod wezwaniem Świętego Wojciecha. Kościół jest pobudowany w stylu gotyckim, jak większość kościołów znajdujących się na terenach Państwa Zakonu Krzyżackiego. Obecny herb gminy Rogóźno, na którym znajdują się trzy róże, pochodzi z okresu Średniowiecza. Już w samej bitwie pod Grunwaldem widniał obecny herb na chorągwi, którą dowodził wójt krzyżacki Fryderyk von Wenden, który zginął w tej bitwie. Po wojnie trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim, oraz na mocy postanowień drugiego pokoju toruńskiego, wieś znalazła się w terytorium Państwa Polskiego na ponad 300 lat. Po pierwszym rozbiorze Polski, wieś na blisko 150 lat znalazła się pod zaborem Pruskim. Okres zaborów nie był łaskawy dla mieszkańców wsi, a mianowicie nasilała się Germanizacja a wraz z nią liczne prześladowania ludności Polski. Pod koniec XIX wieku, a dokładniej w 1885 roku wieś liczyła 111 domów mieszkalnych, mieszkało w nich 932 osoby - w tym 816 katolików, 112 ewangelików oraz 4 Żydów. Ewangelicy do swojej świątyni uczęszczali do pobliskiej wsi Mokre. W roku 1887 powstała stacja kolejowa. W 1920 roku na mocy postanowień traktatu wersalskiego wieś znalazła się ponownie w granicach Państwa Polskiego. Pomimo, że wieś w okresie dwudziestolecia międzywojennego należała do Polski, to wieś oraz okoliczne wioski zamieszkiwała mniejszość ludności niemieckiej, co w okresie drugiej wojny światowej przyniosło wiele szkód: donosili oni i szpiegowali na rzecz okupanta niemieckiego.

W czasie pierwszych dni drugiej wojny światowej doszło do zestrzelenia samolotu Polskiego, którym pilotował podporucznik Władysław Urban. Był pilotem 141 eskadry myśliwskiej w Toruniu. 2 września otrzymał rozkaz ataku na czołgi niemieckie, które znajdowały się na szosie Gruta -Łasin. Nieprzemyślana decyzja dowódcy lotnictwa Armii Pomorze doprowadziła do rzezi pilotów eskadry. Bardzo silna niemiecka obrona przeciwlotnicza, znajdująca się w tym rejonie zestrzeliła samoloty kapitana Floriana Laskowskiego, kapralRogóźnoa Mielczyńskiego, oraz podporucznika Władysława Urbana, który zginął w Rogóźnie w pobliżu gospodarstwa Franciszka Falkowskiego (mojego pradziadka). Władysław Urban został pochowany na pobliskim polu. Grób ten istniał do roku 1952. W roku 1952 ekshumowano zwłoki pilota w obecności jego rodziny i został ponownie pochowany w zbiorowej mogile na Cmentarzu Wojennym w Mełnie koło Grudziądza.

podporucznik, pilot Władysław Urban

Zasłużoną i bardzo dobrze znaną i szanowaną osobą we wsi był Lekarz Władysław Semeniuk, który podczas Drugiej Wojny Światowej służył w Ludowej Armii Wojska Polskiego na froncie wschodnim. Brał udział w Bitwie pod Lenino. Z jego inicjatywy w Rogóźnie powstał ośrodek zdrowia oraz lecznica dla zwierząt.

Drugą zasłużoną postacią dla wsi był ksiądz proboszcz Henryk Galikowski, który otrzymał święcenia kapłańskie 28 kwietnia 1957 roku w Pelplinie razem z późniejszym prymasem Polski Henrykiem Muszyńskim. Dokonał wiele remontów świątyni, które do dziś się zachowały. Po drugiej wojnie światowej gmina znalazła się w granicach województwa bydgoskiego. Od 1975 roku do 1998 roku należała do województwa toruńskiego.

Obecnie gmina Rogóźno liczy 14 miejscowości, w tym 11 sołectw. Według danych obecnych gminę Rogóźno zamieszkuje około 4200 ludzi.

Zobacz więcej zdjęć